Ma-ri đỡ chồng:
– Thật thế đấy ạ. Chúng tôi là con nhà làm ruộng nghèo, làm gì có sẵn tiền trong nhà ạ.
Thừa nhân ý ấy, muốn giương cái bẫy khác:
– Nếu các ông cho biết trước một hôm, là cần bao nhiêu thì chúng tôi xin có đủ bấy nhiêu.
Người mặc ta hất hàm:
– Có đủ tiền hay đủ mật thám cả Tây lẫn ta?
Thấy những người này rất đa nghi, không nhẹ dạ, Thừa vội vàng đáp:
– Không đời nào chúng tôi có dã tâm hại các bậc hy sinh vì dân tộc.
Người mặc tây vẩy khẩu súng lục một cái:
– Không nói dài! Chúng tôi không có thì giờ. Một là ông bà đưa ngay cho chúng tôi tiền, hai là ông bà chịu lại đến hôm khác. Nếu chịu lại, thì ông bà lên xe với chúng tôi để làm con tin. Bao giờ có tiền chuộc thì về.
Thừa thở dài. Ma-ri mỏi quá, vờ khóc, để hạ hai cánh tay xuống, ôm lấy đầu.
Người hội kín cau mặt:
– Ông bà phải trả lời ngay xem muốn đàng nào. Không khóc vô ích!
Thấy nói đến mình, Ma-ri giật nảy người, gọi Thừa:
– Ông! Đừng để các ông đây ngờ là ta không tốt bụng.
Hắn nói với hai người tống tiền:
– Thưa các ông, còn như tôi, tiếng rằng mặt mũi tôi thế này thật, nhưng bụng dạ tôi bao giờ cũng là An Nam. Mẹ tôi là An Nam. Chồng tôi là An Nam. Tôi đẻ ra con An Nam. Cho nên tôi chỉ mong nước An Nam độc lập, để chồng tôi, con tôi thoát khỏi xiềng xích nô lệ.
Thấy hai người cùng nhìn Ma-ri bằng con mắt ngờ vực, Thừa được dịp lấy lòng vợ.
– Thưa thật đấy ạ. Các ông đến đây lần đầu tiên, nên chưa rõ vợ chồng tôi, nhất là vợ tôi. Chính vợ tôi đã cúng tiền cho đảng nhiều lần rồi.
Được chồng bịa ra ưu điểm của mình, Ma-ri hãnh diện, tủm tỉm cười. Người mặc tây nói:
– Thế thì tốt lắm. Vậy tôi mời bà đứng dậy lấy tiền.
Hai người cầm súng đi theo Thừa và Ma-ri. Đến buồng ngủ, Ma-ri toan vào buồng xép chứa cái két sắt, nhưng Thừa vội vàng nói:
– Tiền để cả trong tủ ở buồng này kia mà!
Hắn đứng lại, mở tủ áo, lấy ra một cuộn giấy bạc chừng hơn một nghìn. Hắn đưa cho người mặc tây:
– Thật đáng tiếc. Trong nhà còn có bấy nhiêu. Tôi vui lòng cúng tất cả.
Rồi hắn tiếp:
– Bận sau, nếu các ông cần bao nhiêu, xin cứ báo trước một ngày.
– Nhiều hay ít không quan hệ. Việc nước là việc tùy tâm, chúng tôi không ép ai.
Thừa vui sướng:
– Vâng, của ít nhưng lòng thì thật nhiều.
Bốn người lại đến buồng khách.
Thừa mời hai người tống tiền ngồi. Hắn nghĩ ra một mưu mới.
– Bây giờ chúng tôi đã làm nhiệm vụ với đảng, với xã hội. Chắc rằng anh em hiểu chúng tôi rồi. Tôi chỉ xin nói thêm một lời nữa thôi. Là tôi chưa có chân trong đảng, nhưng tôi rất phục đảng. Tôi mong được vào hẳn đảng để luôn luôn làm việc cho đảng. Thằng Tây sang nước ta, chúng nó hút máu hút mủ đồng bào ta. Nếu những người có tâm huyết như chúng ta không đứng lên mà lập đảng để mọi người theo, cùng nhau đánh đuổi chúng nó đi, thì đồng bào còn phải làm thân trâu ngựa mãi. Từ ngày ông Nguyễn Thái Học bị bắt, nhiều người tưởng thế là đảng đổ rồi. Nhưng họ có biết đâu là đảng chỉ thiếu đảng trưởng. Vậy tôi mong các ông chấn chỉnh lại đảng, lấy thêm thật nhiều đảng viên. Một tiếng gọi của các ông, sẽ có hàng nghìn hàng vạn người hưởng ứng. Người đầu tiên đi theo đảng, là tôi.
Người mặc ta cười:
– Cả hai ông bà vào đảng nhé!
Ma-ri sung sướng:
– Vâng. Thế thì hân hạnh gì bằng!
Thừa tiếp lời vợ:
– Đời tôi chỉ mong được vào một hội kín. Sở dĩ trong bao nhiêu năm nay, tôi chịu khó làm ăn, dành dụm, chẳng qua cũng là để có tiền mà làm việc nghĩa cử. Được vào đảng, tôi sẽ thỏa chí làm trai. Vào đảng ngày nào, là từ ngày ấy tôi thấy tôi thật là người.
Người mặc tây đứng dậy:
– Ông bà nói thế là chúng tôi hiểu bụng ông bà rồi. Ông bà muốn vào đảng với chúng tôi?
Thừa vội vàng:
– Vâng.
– Để ông bà giúp công giúp của vào đảng, cùng đồng bào đánh đuổi thằng Tây về nước?
Ma-ri tươi cười gật gật:
– Vâng, vâng, đúng thế.
– Muốn vậy, thì bây giờ ông bà giúp tôi một việc nhỏ.
Thừa và Ma-ri lắng tai.
– … Là ông bà cùng lên xe với chúng tôi, đưa chúng tôi ra khỏi đây một quãng. Đến chỗ nào chúng tôi có thể đi một mình, thì chúng tôi mời ông bà xuống.
Ma-ri lo ngại, hỏi:
– Để làm gì ạ?
Thừa ra làm hiểu, giảng cho vợ:
– Các ông chưa tin ta, sợ ta đi báo, thì ta phải tiễn các ông đi, để các ông yên tâm.
Người mặc ta mỉm cười:
– Bao giờ ông bà vào đảng, có tuyên thệ hẳn hoi rồi, chúng tôi mới không ngờ là nhị tâm.
Bốn người lên xe. Thừa ngồi bên cạnh người mặc tây cầm lái ở ghế trước. Ma-ri ngồi ghế sau với người mặc ta. Người này lúc nào cũng lăm le khẩu súng ở tay.
Xe mở máy, ra cổng, ra đường cái, rồi bon bon chạy.
Độ ba cây số, bỗng có một người đứng ở giữa đường. Tự nhiên xe chạy chậm lại. Qua ánh đèn pha, Thừa nhận thấy hình như là người quen, ô tô đến gần. Đúng là người quen thật, ô tô dừng lại.
Người ấy là tên cẩm mật thám chính trị Pha-lăng-xô.
Thừa bối rối, nhưng hắn mừng hơn sợ. Hắn vừa gặp thằng Pha-lăng-xô hôm nọ để hỏi nó giúp hắn lập công danh. Thừa cam đoan với nó thế nào cũng bắt nổi hội kín. Bây giờ người bạn thân này sẽ cứu hắn đây. Hắn sẽ tố cáo việc hắn vừa bị tống tiền, để nhà chuyên trách bắt sống hai người cách mạng này.
Nhưng hắn ngạc nhiên hết sức. Người mặc ta ngồi cạnh Ma-ri mở cửa xe như mời thằng Pha-lăng-xô lên. Và thằng Pha-lăng-xô chui vào xe tự nhiên như thể xe của nó.
Thế là thế nào? Thừa tự hỏi mà không sao trả lời được.
Người mật thám có biết xe này là của hội kín không? Người hội kín có biết họ vừa cho người mật thám lên xe không?
Thừa nghĩ lại, hay người hội kín là mật thám, hoặc mật thám giả làm người hội kín?
Chưa rõ thế nào, nhưng gặp Pha-lăng-xô thì Thừa cứ chào đã. Song, ngạc nhiên làm sao, thằng Tây lai không nhìn Thừa, không nhìn ngay cả Ma-ri ngồi ở cạnh. Nó hỏi người mặc ta:
– Thế nào?
– Thưa đúng như ông đoán.
Thế là vụt một cái, Thừa hiểu ngay tất cá. Hắn choáng váng đầu óc. Đúng là thằng mật thám ranh quái đã bày mưu tống tiền hắn để thử hắn và xoay hắn. Trước kia nó làm việc kinh tế, chuyên môn đi bắt bạc, Thừa đã phải chuyên môn quà cáp, biếu xén nó để nó ngơ cho. Nay nó sang làm việc chính trị, hẳn là nó tiếc Thừa như tiếc con bò sữa béo, nên lại cứ mình mà làm tiền. Chơi với mật thám thật nguy hiểm như chơi với lửa.
Nhớ lại những lời khoe với nó hôm nọ là trung thành với Mẫu quốc, là thâm thù cách mạng, Thừa rất ngượng.
Hắn nghĩ lại từng câu ban nãy vợ chồng hắn vừa nói với hai người đến tống tiền. Bây giờ phải cắt nghĩa làm sao đây?
Người mặc tây lấy cuộn giấy bạc của Thừa đưa cho thằng Pha-lăng-xô:
– Đây, tang vật.
Thừa tái mét mặt.
Thằng Pha-lăng-xô đắc chí, đếm tiền, rồi đút cả cuộn vào túi quần. Nó hừ một tiếng khẽ, rồi nhìn Thừa và Ma-ri:
– À, chào ông bà hàn! Ông bà cũng ở trên xe mà tôi không biết! Xin lỗi nhé! Cảm ơn ông bà đã cúng cho đảng ngần này tiền.
Thừa thấy không lẽ lại không nói, nhưng nói gì bây giờ cho khỏi hớ hênh? Nhân thấy Ma-ri lặng đi từ nãy, hắn nhắc:
– Ông Pha-lăng-xô đấy, em ạ. Em đừng sợ.
Rồi như để thanh minh:
– Thưa ông, nhà tôi vẫn chưa hoàn hồn.
Nhưng thằng mật thám không bắt lời. Nó cười khẩy rồi ra lệnh:
– Quay xe về đồn điền.
Trong khi xe chạy ù ù, người mặc ta thuật lại cho thằng Tây lai từng cử chỉ, từng lời nói của Thừa và Ma-ri. Thừa như nghe bản tố cáo tội trạng của mình. Hắn lạnh toát cả người. Bỗng thằng Pha-lăng-xô nhìn Thừa, nói bằng giọng mỉa mai:
– Bà hàn chưa hoàn hồn, thì tôi hỏi ông hàn. Có đúng như thế không?
Thừa không trả lời, chỉ thở dài. Thằng Pha-lăng-xô cười:
– Ông buồn hả? Ông nhớ lại những lời ông nói với tôi hôm nọ chứ? Ông bắt cách mạng đến tống tiền giỏi nhỉ! Ông đi tri huyện nhé! Thôi, nhưng tôi cũng cám ơn ông bà đã cho tôi một bài học về những người vẫn khoe là trung thành với Mẫu quốc, với chính phủ Bảo hộ và chính phủ Nam triều.
Rồi nó nói một mình:
– Hừ! Một trăm thằng thì thế cả một trăm! Bất cứ một thằng An-nam nào, hễ biết nói, thì y như nó thuộc lòng ngay những câu “Tây nó sang ta, nó hút máu mủ dân ta” với “đồng bào phải đánh đuổi thằng Tây về nước”.
Nó quay lại Ma-ri trỏ vào hai thằng tay sai của nó:
– Cả những thằng này cũng vậy, bà hàn ạ. Chúng nó cũng chẳng trung thành gì đâu. Nhà nước phát lương cho chúng nó, thì chúng nó bắt hội kín. Nhưng giá hội kín cho chúng nó tiền, thì chúng nó dò công việc của nhà nước để phản nhà nước liền! Tin là người An-nam yêu nước Pháp thì thật là điên! Cháy nhà mới ra hết mặt chuột. Cứ tống tuốt đi Côn Lôn mới ổn…
Thừa giật mình. Hắn tưởng tượng đến cái xích, buồng xà lim, những đồ đạc để tra tấn, vành móng ngựa và nhà ngục. Hắn nhìn Ma-ri, Ma-ri cũng ngồi ngay như tượng gỗ.
Ô tô đến nhà, thằng Pha-lăng-xô bảo hai tay sai ngồi trông xe. Nó đi trước lên thềm. Thừa và Ma-ri len lét theo sau.
Vào buồng khách, nó giơ tay mời:
– Ông bà ngồi.
Nhưng bỗng nó cười sằng sặc:
– À quên! Xin lỗi ông bà nhé. Tôi lại làm như chủ cái nhà này. Đáng lẽ ông bà đưa tôi vào đây và mời tôi ngồi mới đúng.
Thấy thằng Pha-lăng-xô nhắc đến địa vị làm chủ của mình, Thừa bảo khẽ Ma-ri:
– Rượu, thuốc lá.
Ma-ri đi vào trong.
Thằng Pha-lăng-xô duỗi thẳng cái cẳng. Nó móc hộp thuốc lá bằng bạc ở trong túi, lấy một điếu, dỗ xuống mặt hộp, cho vào miệng, rồi đánh diêm hút. Nó ngắm cái hộp và nhìn Thừa:
– Của ông cho tôi đây. Ông có nhớ không?
Thừa mỉm cười:
– Thưa có.
Một xe đựng rượu, mạ kền bóng nhoáng, nhỏ như chiếc xe nôi, được Ma-ri đẩy ra, bốn bánh cao su nhẹ nhàng lăn trên nền gạch hoa, những chai cao thấp xếp sát vào nhau, kêu lanh canh. Khi xe kề gần ghế thằng mật thám, Ma-ri tươi cười hỏi:
– Ông dùng thứ nào?
